Stamboom- en genealogische onderzoeken

 

Bevolkingsregisters

De verplichting om bevolkingsregisters bij te houden, dateert uit de Franse tijd. Het opmaken van de registers was tot en met 1846 sterk afhankelijk van de lokale ijver. Pas in 1846 schreef een koninklijk besluit een algemene en gelijktijdige volkstelling voor, die als basis moest dienen voor een bevolkingsregister vanaf 1 januari van het volgende jaar. Een definitieve regeling komt er met een wet in 1856, die tienjaarlijkse volkstellingen voorschreef. Sinds 1866 is het de verantwoordelijkheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand om registers bij te houden. Er zouden dus bevolkingsregisters beschikbaar moeten zijn voor alle gemeenten vanaf 1847. In Wetteren hebben we al vroegere versies, onder andere het bevolkingsregister van 1838.

In ons archief hebben we ook enkele volkstellingen (voorlopers): 1794, 1796, 1818 en 1829. Van de telling van 1796 kan je een bewerking in boekvorm of in pdf-bestand aankopen bij de Werkgroep Genealogie Melle. Van de telling van 1818 werd door het VVF Dendermonde een transcriptie gemaakt, die in boekvorm is verschenen. 

De bevolkingsregisters bevatten gedetailleerde gegevens over gezinssamenstelling, beroepen, woonplaatsen en andere personalia. De registers zijn ingedeeld  per wijk en per straat. Elk gezin staat op een aparte pagina. Ze zijn enorm interessante bronnen voor genealogen en ook unieke bronnen, want ze worden maar in één exemplaar opgemaakt.

Bevolkingsregisters zijn bij ons vrij te raadplegen in de leeszaal als ze ouder zijn dan 120 jaar. Jongere edities zijn niet vrij te raadplegen omwille van de bescherming van de privacy (KB van 5 januari 2014).

Parochieregisters en registers van de burgerlijke stand

Na het concilie van Trente (1563) werden de pastoors door de kerkelijke overheid aangespoord om lijsten van dopen, huwelijken en begrafenissen op te stellen. Onze oudste parochieregisters dateren van 1593.

Deze parochieregisters zijn de voorlopers van de registers van de burgerlijke stand, die door de Franse overheid werden ingevoerd. Elke gemeente is verplicht de geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten te registreren in een register. Een dubbel van die registers wordt bij het begin van een nieuw jaar overgemaakt aan de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van Dendermonde. Sinds de invoering van de DABS verloopt alles digitaal.

Wij hebben onze originele parochieregisters uitgeleend aan het rijksarchief om ze in te scannen. De originelen bewaren we in ons archief, maar door de broosheid kan je ze niet meer raadplegen in originele vorm. De parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand kan je raadplegen in kopievorm in onze leeszaal en in de gemeentelijke bibliotheek. Je kan ze ook raadplegen op de website van het rijksarchief en op Familysearch, nadat je je als gebruiker hebt geregistreerd en ingelogd. De registers van de burgerlijke stand van Wetteren, Massemen en Westrem kan je in onze leeszaal raadplegen vanaf 1796 tot in bepaalde gevallen 50 jaar terug. In de gemeentelijke bibliotheek zijn de registers beperkter te raadplegen (tot begin 1900).   

De registers van de burgerlijke stand zijn onderworpen aan wettelijke bepalingen:

  • Geboorteakten zijn vrij te raadplegen in onze leeszaal als ze meer dan 100 jaar oud zijn
  • Huwelijksakten zijn vrij te raadplegen in onze leeszaal als ze meer dan 75 jaar oud zijn
  • Overlijdensakten zijn vrij te raadplegen in onze leeszaal als ze meer dan 50 jaar oud zijn.

Recentere akten kan je dus niet raadplegen, ook niet met een toelating van de familierechtbank. Een aanpassing van de wetgeving sinds 31 maart 2019 voorziet die uitzondering niet meer (omzendbrief van 19 maart 2019 met wijziging van art 29§1 Burgerlijk Wetboek). 

Een klapper (index) van de parochieregisters van Massemen voor 1804 zijn in boekvorm en op cd-rom  uitgegeven door Jan Lampaert. De Werkgroep Genealogie Melle heeft een klapper gemaakt in boekvorm en in een pdf-bestand van de parochieregisters van Massemen van 1802 tot 1914 en van Wetteren van 1593 tot 1796.

Bidprentjes en rouwbrieven

Wij beheren en bewaren de collectie van de heemkundige kring en nog enkele andere verzamelingen.

Nuttige links en publicaties

Meer informatie over het opzoeken van je stamboom vind je onder andere op onderstaande sites:

 Enkele interessante publicaties:

  • Art Jan (red.), Hoe schrijf ik de geschiedenis van mijn gemeente?, Mens & Cultuur, volumes 2, 3a en 3b, 1995.
  • Roelstraete Johan, Je stamboom, je familiegeschiedenis: stap voor stap, Davidsfonds, 2006.

Contact