Informatie voor Oekraïense vluchtelingen

Op www.info-ukraine.be vind je meer informatie over wat je moet doen als je aankomt in België - in het Oekraïens:

Ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen in België  |  Я ЩОЙНО ПРИБУВ ДО БЕЛЬГІЇ

Online infosessies voor Oekraïeners/ Інформаційні сесії “Ласкаво просимо до Фландрії“ для українців

Het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering organiseert online infosessies voor Oekraïners die in Vlaanderen verblijven. Tijdens de sessies krijgen ze in hun eigen taal informatie over de meest dringende vragen die ze hebben over hun verblijf. Je hoeft geen emailadres te hebben om de sessie te volgen. 

Online infosessies voor Oekraïners/ Інформаційні сесії “Ласкаво просимо до Фландрії“ для українців

Verblijfsrecht: de opties

Er zijn drie opties voor vluchtelingen uit Oekraïne. Twee die we al kennen van voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne: kort verblijf en verzoek internationale bescherming. Nu is er een nieuwe optie: het bijzonder statuut tijdelijk ontheemde. Daarnaast blijven ook de gewone opties zoals een gezinshereniging mogelijk.

De opties die het beste passen bij de situatie van de oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne:

1. Kort verblijf: De vluchtelingen gaan naar de gemeente voor een aankomstverklaring ‘legaal kort verblijf’. Deze groep kan vaak terecht bij familie of vrienden en heeft dus geen acute opvangnood.
   
   
2. Internationale bescherming (= een asielaanvraag). De vluchtelingen dienen een verzoek in voor internationale bescherming (= een asielaanvraag). Dat raden we momenteel af. Het is juist de bedoeling om de Oekraïense vluchtelingen uit de procedure van verzoek Internationale Bescherming (IB) te houden. Ze zijn beter geholpen onder het bijzonder statuut Tijdelijk Ontheemde. Fedasil deelt flyers in het Engels en in het Oekraïens uit aan vluchtelingen die naar het aanmeldcentrum komen, Daarin wordt afgeraden verzoek Internationale Bescherming in te dienen, maar te wachten op het bijzonder statuut Tijdelijk Ontheemde.  Als het nodig is, kan de vluchteling later nog een verzoek IB indienen.
   
   
3. Tijdelijk Ontheemde: De Europese Unie activeerde op 3 maart 2022 het bijzonder statuut Tijdelijk Ontheemde. Zo vermijden we dat de hoge instroom de procedure ‘Internationale Bescherming’ ernstig verstoort en worden asielinstanties niet overrompeld, want die staan al onder zware druk. Bij het statuut ‘Tijdelijk Ontheemde’ wordt de vluchteling ingeschreven in het vreemdelingenregister en krijgt een elektronische A-kaart. Door de A-kaart krijgt de vluchteling rechten: financiële steun, het recht om te werken, een aansluiting bij een ziekteverzekering, een groeipakket … De A-kaart is 1 jaar geldig en verlengbaar tot maximaal 3 jaar.

De procedure voor toekenning statuut tijdelijk ontheemde

1. Registratie in Brussel: De vluchtelingen die een statuut ‘Tijdelijk Ontheemde’ willen, moeten zich registreren in Brussel Expo, Paleis 8 (Heizel). Dus niet meer in het vroegere Jules Bordet Ziekenhuis in Brussel. Het registratiecentrum is 7 dagen op 7 open van 8.30 tot 17.30 uur en is bereikbaar met de metro: lijn 6, halte Heizel. Vluchtelingen die zich al registreerden in het Jules Bordet Ziekenhuis, moeten niet opnieuw naar Brussel Expo.
   
   
2. Wat moet je meenemen naar de registratie: Oekraïense identiteitsdocumenten met een foto, zoals een biometrisch paspoort, identiteitsbewijs, etc. Dienst Vreemdelingenzaken lichtte het Oekraïense consulaat in dat er vluchtelingen attesten gaan aanvragen.
   
   
3. Eerste screening: Tijdens de registratie gebeurt er een eerste herkomst- en veiligheidscheck.
   
   
4. Attest Tijdelijke Bescherming: Zijn de toekenningsvoorwaarden positief, dan krijgt de vluchteling een attest van tijdelijke bescherming. Hiermee moet hij naar de gemeente die hem een elektronische A-kaart geeft die één jaar geldig is.
   
   
5. Wat doet de gemeente? Wij geven eerst ‘Bijlage 15’ in afwachting van de elektronische A kaart. We controleren ook de opvangplaatsen aangeboden door gastgezinnen én schrijven de vluchtelingen in het vreemdelingenregister in.
   
   
6. Noodopvang door Fedasil: Fedasil zorgt voor 1 of 2 nachten noodopvang in Brussel.
   
   
7. Soepele controles: In principe reizen alleen Oekraïners met een biometrisch paspoort visumvrij. Door de oorlog controleren de grensautoriteiten soepel en aanvaarden ze ook andere identiteitsdocumenten. Binnen het Schengengebied zijn er geen controles.

Het recht op een (equivalent) leefloon

Eenmaal de registratie in Brussel is gebeurd, heeft de vluchteling recht op een equivalent leefloon. Een maatschappelijk werker doet daarvoor de aanvraag. Die maakt een dossier op dat ter goedkeuring voorgelegd wordt aan het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. Na de goedkeuring van het dossier kan het leefloon uitbetaald worden.

Het maandelijks leefloon bedraagt vanaf 1 maart 2022:

• voor een samenwonende: 729,20 euro
• voor een alleenstaande: 1.093,80 euro
• voor een persoon met gezin ten laste: 1.478,22 euro

In afwachting van de toekenning en de eerste uitbetaling, voorziet het OCMW van Wetteren een financiële steun met wekelijks leefgeld voor een maximale periode van 4 weken. Dat is ruim voldoende om ondertussen alle nodige administratieve stappen te zetten. Het wekelijks leefgeld bedraagt:

• Alleenstaande volwassene of gezinshoofd: 70 euro/week
• Elke bijkomende +15-jarige: 55 euro/week
• Elke bijkomende -15-jarige: 31/week

Aansluiting bij het ziekenfonds

Als de vluchteling een A-kaart heeft, kan hij zich inschrijven bij een ziekenfonds naar keuze. Als de vluchteling nog geen A-kaart heeft en dringende medische zorgen of dringende medicatie nodig heeft, dan kan de maatschappelijk werker van het OCMW een medische kaart afleveren. Met die medische kaart kan hij op consultatie bij de huisarts of bij de specialist en kan hij in de apotheek de voorgeschreven medicatie afhalen. De dokter en de apotheek sturen hun kosten rechtstreeks naar het OCMW van Wetteren.

Kunnen Oekraïense vluchtelingen hier onderwijs volgen?

Ja, ze hebben recht op onderwijs. Het departement Onderwijs van de Vlaamse Overheid maakt een plan op. Zodra daar meer informatie over komt, zullen we daarover communiceren.

Kunnen Oekraïense vluchtelingen werken in België?

Ja, ze kunnen werken in België van zodra ze een A-kaart hebben. Ze moeten geen arbeidskaart hebben of andere toelatingen om te werken.

Kunnen Oekraïense vluchtelingen een woning huren?

Ja, als ze een A-kaart hebben kunnen ze een woning huren op de private huurmarkt. Ze kunnen zich ook inschrijven bij het sociaal verhuurkantoor en bij de sociale huisvestingsmaatschappij.